Η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, δεν βρίσκει εφαρμογή ακόμα στο πυροσβεστικό προσωπικό

 Του ε.α. Αντιστρατήγου Π.Σ. Γιάννη Σταμούλη

Το μακρινό 1994 παρουσιάζεται στην διάρκεια των εργασιών του Ιατρικού Συνεδρίου των Ενόπλων Δυνάμεων στην Θεσσαλονίκη, μια μελέτη των Καθηγητών Σ. Γουσόπουλου - Κ.Χουρδάκη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, για την υγιεινή και ασφάλεια των Πυροσβεστών.

Στο προοίμιο της η μελέτη αναφέρει ότι Το επάγγελμα του πυροσβέστη χαρακτηρίζεται ως επικίνδυνο και ίσως το πλέον επικίνδυνο επάγγελμα του ανθρώπου.

Στη συνέχεια η μελέτη επισημαίνει ότι:

· οι παθήσεις του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν τις κυριότερες επαγγελματικές παθήσεις των πυροσβεστών ( Ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των ατυχημάτων που συνέβησαν στις Η.Π.Α το 1977, θανατηφόρων και μη, αφορούσαν τους πυροσβέστες και ήταν αποτέλεσμα της έκθεσης των σε καιόμενα υλικά.

· Η έκθεση σε καπνό προκαλεί δραματική μείωση του FEV - 1 (Βίαιος εκπνευστικός - όγκος αέρος - Δείκτης αναπνευστικής λειτουργίας), καθώς και σοβαρή μείωση του προσφερόμενου οξυγόνου στον καρδιακό μυ, με αποτέλεσμα εάν λάβουμε υπόψη και το αυξημένο καρδιακό έργο που επιτελεί η καρδιά του πυροσβέστη, να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την υγεία του.

· επανειλημμένες εκθέσεις των πυροσβεστών στον καπνό δυνατόν να προκαλέσουν χρόνια μη ειδική πνευμονοπάθεια αλλά και ισχαιμική νόσο της καρδιάς. Η βαρηκοΐα είναι επίσης συχνή και οφείλεται στον θόρυβο των μηχανών, στις σειρήνες, στους αεραγωγούς, στην ραδιοεπικοινωνία και μπορεί πολλές φορές να φθάσει το επίπεδο των 115 Db(Α).)

· ο Πυροσβέστης εκτίθεται και χειρίζεται καταστάσεις άκρως επικίνδυνες για την σωματική του ακεραιότητα, έτσι και οι δείκτες ατυχημάτων σ' αυτή την κατηγορία των εργαζομένων είναι οι υψηλότεροι απ' όλους τους εργαζόμενους.

· τα τροχαία ατυχήματα που προκαλούνται τόσο κατά την μετάβαση στον χώρο της φωτιάς (ταχύτης), αλλά και κατά την επιστροφή (κούραση, σύγχυση, κ.α.) βρίσκονται στην πρώτη Θέση.

· οι άλλες κατηγορίες ατυχημάτων των πυροσβεστών μπορούν να είναι εξαρθρώσεις, διαστρέμματα, θλαστικά τραύματα, εκδορές, εγκαύματα, από θερμά αέρια και φλόγα, δύσπνοια από εισπνοή καπνού, κ.α.

Στα ίδια συμπεράσματα, καταλήγει και μεταγενέστερη μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, αλλά και του νοσοκομείου Saint Joseph στην Ατλάντα των Η.Π.Α. όπου και προκύπτει ότι

· οι Πυροσβέστες είναι γνωστό ότι έχουν 300% αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή νόσο σε σύγκριση με άλλα τμήματα του πληθυσμού

· η καταπολέμηση των πυρκαγιών και οι διάφορες διασώσεις εγκλωβισμένων ατόμων από διαφορετικές συνθήκες κάθε φορά, περιλαμβάνουν πολλές φορές αιφνίδια περιστατικά που επιβαρύνουν την υγεία των Πυροσβεστών και παράλληλα την έκθεση τους σε τοξικά περιβάλλοντα... Οι κίνδυνοι κάνουν τη δουλειά αυτή να είναι πιο ευάλωτη στις καρδιακές παθήσεις με ακόμη πιο θανατηφόρα αποτελέσματα για τους Πυροσβέστες».

Παρόλα αυτά μέχρι και σήμερα, το πυροσβεστικό επάγγελμα βρίσκεται εκτός του προστατευτικού πλαισίου της νομοθεσίας της υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα με το Ν. 1568/1985 καθορίστηκαν οι βασικοί κανόνες και μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων. Οι συγκεκριμένες διατάξεις επεκτάθηκαν και στον ευρύτερο δημόσιο τομέας το 1989.

Μερικά χρόνια αργότερα οι διατάξεις αυτές επεκτάθηκαν και στο Πυροσβεστικό Σώμα με τον Ν3144/2003 , με την ιδιομορφία όμως ότι θα εφαρμόζονταν μόνο οι ρυθμίσεις εκείνες που θα αφορούσαν τις κτιριακές εγκαταστάσεις, ενώ η προστασία στην πυροσβεστική δράση (επιχειρήσεις), όπου παρουσιάζουν «εγγενείς ιδιαιτερότητες» θα καλύπτονταν με ειδικές ρυθμίσεις που θα περιλαμβανόταν σε ξεχωριστό νομοθετικό κείμενο, (Π.Δ.)

Παρά τις διαμαρτυρίες των σωματείων του χώρου, ο χρόνος θα περνά και όλα τα παραπάνω δε θα βρίσκουν εφαρμογή στον πυροσβεστικό οργανισμό.

Μια μικρή ακτίνα φωτός ανοίγει το 2008 όπου και συντάσσεται το προβλεπόμενο Π.Δ. με συμφωνία μάλιστα σωματείων και ηγεσίας, κοστολογείται, εγκρίνεται από το Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας της εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και…παραμένει ως σχέδιο…

22 χρόνια μετά…